Uit Ruimtewijzer 16
Beslissen, hoe doe je dat?
“Het moeilijkste wat er is!” Dat kan ik echt niet!” ”Daar heb ik zó'n vreselijke moeite mee!" "Als ik moet beslissen raak ik in paniek!” Gezegden die je vast wel bekend voor zullen komen.
Waarom vinden wij beslissen zo moeilijk?
Waarom denken we dat we daar niet goed in zijn? Waarom raken we er soms zelfs van in paniek? Toen ik daar eens even wat dieper over nadacht, vond ik het eigenlijk nog vreemder, want eigenlijk doen we de hele dag niets anders dan beslissen!
Je kunt eigenlijk niet niet beslissen! Elke niet-beslissing is óók een beslissing! Niet kiezen voor A of B is ook een keuze, een beslissing. Niet opruimen is ook een keuze, net als wel opruimen.
Waar zit dan die moeilijkheid in? De moeilijkheid zit in het feit dat we vinden dat we de JUISTE beslissing moeten nemen! Want wat is nu de juiste beslissing? Dat is vaak niet te bepalen.
Achteraf kun je soms zeggen: ik heb de juiste beslissing genomen (of niet), maar ook dat kan nog weer later wel eens anders zijn. Je kijkt jaren later heel anders tegen dingen aan dan op het moment zelf. Je bent veranderd, je hebt meer meegemaakt en je blik is (hopelijk) verruimd.
Bovendien is beoordelen iets wat in feite niet direct bij leven hoort. In die zin dat het iets is wat wij mensen zijn gaan doen. Soms helpt het ons, maar het brengt ons ook vaak in de problemen. Oordelen zijn zo persoonlijk en zo relatief en daarom is het ook zo moeilijk als je jezelf de eis stelt 'goed' te moeten (be-)oordelen/te moeten beslissen.
Wanneer heb je het gevoel dat je een goede beslissing hebt genomen? Als het resultaat past bij het beeld dat je hebt van hoe het zou móeten gaan of zijn. Dan voel je je tevreden.
Een voorbeeld: je vindt dat je de vuile was die rond slingert in de wasmand moet doen. Als je dat dan gaat doen, voel je je tevreden: je hebt een goede beslissing genomen! Dan komt je moeder op bezoek en je vertelt dat je alle rondslingerende was in de wasmand hebt gedaan. Je verwacht of hoopt op een complimentje.
Wat gebeurt er? Je moeder zegt: “Kind je lijkt wel gek dat jij dat allemaal doet. Laat die kinderen en je man dat toch zelf doen! Zo leren ze het nooit en word jij hun slaafje!” Oei, dat komt hard binnen! Omdat je voelt dat ze wel een beetje gelijk heeft, is je beslissing ineens niet zo goed meer.
Misschien vind je zelfs wel dat je het helemaal verkeerd hebt gedaan! Bij nader inzien, bedenk je dat het wél een goede beslissing was, want je kon niet langer tegen die rommel en je besluit je man en kinderen te waarschuwen, dat je het de volgende keer niet meer doet. Dan ben je weer tevreden.
Zo kan elke beslissing ineens van goed naar slecht veranderen door iets wat je later hoort of zelf bedenkt en omgekeerd! Het is dus niet zo absoluut en duidelijk als je soms denkt. Door niet tijdig je bed uit te komen, heb je de vliegtuiscrash gemist. Door flink te haasten is iets net wel of net niet gelukt en dat blijkt dan weer juist goed of juist slecht te zijn.....
Ken je het mooie oosterse verhaal van die oude man en zijn zoon? Er was eens een oude man die maar één zoon had en een mooi wit paard dat vrij om zijn huis liep. Op een dag kwam de koning op bezoek in het dorp. Hij zag het paard van de oude man en wilde het meteen kopen, maar de oude man was aan zijn paard gehecht en wilde het niet verkopen.
De volgende dag was zijn paard verdwenen. De dorpelingen zeiden: “Wat dom van je om het paard niet te verkopen. Je had schatrijk kunnen zijn en nu heb je helemaal niks. Je had het paard ook op zijn minst vast moeten binden!” De oude man zei alleen maar: “Is dat zo?”
Na een paar dagen kwam zijn paard terug samen met een hele groep wilde paarden. “Geweldig”, riepen de dorpelingen! “Je had toch gelijk!” De oude man zei alleen maar: “Is dat zo?”
Die dag ging de zoon van de man op een van de wilde paarden uit rijden. Hij viel van het paard af en brak zijn been. De dorpelingen wisten het wel: “Heel stom ook om op zo'n wild paard te gaan rijden! “Is dat zo?” was weer de reactie van de oude man.
Een poosje daarna brak de oorlog uit en alle gezonde jonge mannen moesten het leger in. “Jij boft maar,” zeiden ze tegen de oude man, “jouw zoon mag lekker thuis blijven!” Ook nu was zijn antwoord weer: “Is dat zo?”
Helaas weet ik niet meer hoe het verhaal verder ging, maar ik denk dat de pointe wel duidelijk is! Als iemand trouwens de volledige tekst van dit verhaal ergens tegenkomt, dan houd ik me ten zeerste aanbevolen!!
Misschien helpt deze overweging je iets milder te zijn over je eigen wel of niet kunnen beslissen. Als je waardeert dat je elke beslissing genomen hebt met de informatie die je toen had en dat die dus op dat moment de beste was die je kon nemen, hoef je jezelf niet om de oren te slaan met verwijten.
Misschien is niet beslissen wel het beste wat je kunt doen als je op een moment niet kunt beslissen! Als je daarbij ook nog bedenkt dat een mens niet alles 'goed' hoeft te doen en dat zelfs niet zeker is wat eigenlijk goed is en wat niet, dan wordt alles een stuk minder beladen.
Wat ik ook heb ervaren, is dat jezelf waarderen, mét goede en slechte eigenschappen, meer zoden aan de dijk zet, dan jezelf afkraken. Geen mens is ooit beter geworden van afkraken, maar wel van een liefdevolle benadering, óók van je 'fouten'. Als je je geliefd voelt, straal je dat ook uit en daar kan je omgeving dan ook weer van meegenieten. Het omgekeerde is ook waar.
Als jij jezelf veroordeelt en jezelf maar waardeloos vindt, straal je dat ook uit en ook dat heeft effect op de mensen om je heen. Welk effect zul je zelf wel in kunnen vullen....Ik weet ook, dat het niet zo eenvoudig is te stoppen met jezelf te veroordelen, want voor je het weet zit je jezelf te veroordelen, omdat je jezelf veroordeelt!
Dat heeft zijn oorzaak in overtuigingen die je als kind je eigen hebt gemaakt door de manier waarop je werd behandeld. Dat was toen ook nodig en zeker wijs om te kunnen overleven. Dat dit vaak gedrag tot gevolg heeft wat nu niet meer passend is, omdat je inmiddels volwassen bent en voor jezelf kunt zorgen, heb je zelf vaak niet in de gaten. Daar zitten namelijk bij iedereen zijn blinde vlekken.
Een volgende keer zal ik daar wel eens iets meer over schrijven, want dat heeft heel veel invloed, óók op je opruimgedrag!
Dan nu 10 vragen die je kunnen helpen bij het beslissen (om heel praktisch te eindigen) over wat te bewaren en wat niet. Stel je zelf deze vragen bij twijfel:
- Maakt dit voorwerp mijn leven eenvoudiger? Is het echt nuttig voor mij? Wanneer heb ik het voor het laatst gebruikt en wanneer zal ik weer gaan gebruiken?
- Geeft dit voorwerp me energie, of verzwakt het mijn energie als ik het zie? Let op je gevoel! Ga niet redeneren van ja maar...)
- Word ik er blij van? Geeft dit voorwerp me een goed gevoel?
- Heb ik er ruimte voor over?
- Zou ik het opnieuw kopen als ik het niet had?
- Kost dit voorwerp mij tijd of bespaart het me tijd?
- Is dit voorwerp vervangbaar als....?
- Is een ander er misschien blijer mee dan ik?
- Wil ik al die moeite doen dit te (laten) repareren? ( Als het voorwerp stuk is) en ga ik dat dan ook écht snel doen?
- Is het écht een ramp als ik dit niet meer zou hebben?
Wees echt eerlijk! Bedenk ook dat het niet erg is als het even pijn doet als je iets wegdoet. Afscheid nemen doet vaak pijn, maar.... het gaat ook weer over! Soms is het juist ook een hele opluchting als een bepaald voorwerp je niet meer voortdurend aanstaart!
Een leuke spreuk (ook weer van mijn opa) in dit verband is:
"Een gast brengt altijd vreugde aan. Is het niet bij 't komen, dan bij het gaan!”
Als je de gast vervangt door jouw voorwerp.....
Bij ernstige twijfel kun je het eventueel nog in een 'twijfeldoos' stoppen. Dat is een doos met spullen waarop je een datum in de toekomst zet, bijvoorbeeld een maand na de opruimdag. Je plakt hem dicht om hem op die dag naar de kringloopwinkel te brengen. Heb je het voorwerp in die maand niet gemist (en er dus niet uitgehaald), dan breng je de doos ongeopend weg!
Dit alles kan je beslist helpen bij het beslissen!
Veel plezier met beslissingen nemen!!
Dan nog een algemeen verzoek: willen jullie mij je opruimvragen sturen, zodat ik die kan gebruiken als richtlijn voor een volgend blog artikel of voor de Ruimtewijzer?
Dit vraag ik niet omdat ik geen onderwerpen weet, integendeel! Ik weet er teveel en daarom lijkt het me prettig om aan de hand van een vraag van jullie er iets uit te kiezen, zodat ik weet dat dit ook bij jullie leeft.
Tot slot neem ik de beslissing om deze Ruimtewijzer te beëindigen met een eigen rijmpje.
Besluiten, beslissen,
Je kunt het niet missen.
Dus doe maar een gis,
't blijft toch ongewis!
Geen fout en geen goed,
Beslissen moet!
Soms wil je wel gillen,
Wat valt er te willen?
Geen besluit
Komt er uit.
Laat het maar lopen,
Het antwoord is open.
Ontspan en relax,
Of doe eens iets geks!
Je kunt niet ontkomen,
Beslissing genomen!
Jalada Goddijn-Koopmans